U bent hier

Een andere kijk op ziekte en gezondheid

Hélène Mavar: “Een westerse dokter praat vooral over symptomen en pathologieën, heel technisch. In Afrika zal een echte genezer je eerst psychologisch proberen te begrijpen. Hij vraagt hoe het met je gaat, met de familie, je werk, mogelijke problemen … pas nadien komt je ziekte aan bod. Zelfs hedendaagse artsen voeren er eerst een gesprek rond de ziekte. Hier lijkt het vaak alsof de dokter niet in je leven geïnteresseerd is, maar enkel in je ziekte. Als je dat niet gewend bent, is dat raar.

Maar alles evolueert. Waar de wetenschap vroeger vertrok van de scheiding tussen het lichamelijke en het psychologische, gaat men nu steeds meer op zoek naar de verbinding. Te hoge bloeddruk bijvoorbeeld gaat vaak samen met emotionele problemen. Dan volstaan medicijnen niet altijd. Burn-out gaat vaak samen met gewrichtspijn die op koorts lijken, maar gaat vooral over hoe je in het leven staat en de plaats van je werk daarin. De wetenschap aanvaardt steeds meer dat ziekte en gezondheid over de gehele persoon gaan, over zijn geschiedenis, zijn overtuigingen, hoe men zijn eigen lichaam ervaart, hoe men zin geeft aan zijn leven.

Die vernieuwende holistische visie op gezondheid sluit aan op de visie van de traditionele Afrikaanse geneeskunde. Het geloof in spirituele krachten van de natuur is veel ouder dan de islam of het christendom. Animistische genezers spelen altijd in op de persoon. Wanneer een patiënt bijvoorbeeld sterk gelooft in de rol van zijn voorouders, zal hij die betrekken bij de remedie. Want als de geesten niet tevreden zijn, zal hij niet genezen. Voor iemand die daar niet in gelooft, zal hij een meer technische uitleg geven. De holistische kijk op geneeskunde lijkt me een evenwicht tussen de westerse, technologische aanpak en de traditionele Afrikaanse benadering. Dat die visie terrein wint, vind ik positief.

Er zijn overigens grote gelijkenissen tussen animisme en boeddhisme. Een boeddhist gelooft dat, na de dood, de geest in een nieuwe verschijningsvorm terugkomt. De manier waarop hangt af van hoe je geleefd hebt. Zij zeggen dat je je altijd moet inzetten om je volgende leven te verbeteren. In het animisme kom je altijd terug als mens en zijn het eerder de familiebanden en de voorvaderen die een invloed hebben op de levenden. In Afrika is de geest bijna even belangrijk als het leven dat men leidt. Er is het geloof dat de doden met ons leven, zelfs al boezemt dat vaak angst in, en dat alle levende wezens - elk dier, elke plant en ook elke mens – door een geest ‘bezield’ wordt. Het gaat louter om verschillende verschijningsvorm van het leven.”

Lees ook 

Hélène Mavar doctoreerde op een onderzoek naar medicinale planten.

Lees meer
verhaal
beeld uit film kotosa

De vier vrouwen die in de film aan het woord komen, zijn Belg van Afrikaanse afkomst. Ze vertellen over zorg tussen twee culturen en over ouder worden in...

Welzijn
mensen kijken film

In vergelijking met Nederland en Duitsland is de ouderenzorg in België weinig toegankelijk voor ouderen met een migratieachtergrond.

Welzijn
Angélique, Edwige, Hélène en Espérance op een bank

Het begrip ‘cultuurgevoelige zorg’ is vakjargon. ‘Is dat dan een andere zorg dan de gewone zorg?’

Welzijn
kaart van afrika met Congo, Guinee, Kameroen en Rwanda gekleurd

Het aantal ouderen met een migratieachtergrond stijgt.

Welzijn
Angélique Mayele-Wamituma van de Mangoboom in Bloei

Zelforganisaties voor Etnisch Culturele Minderheden staan open voor iedereen, organiseren ontmoeting en dialoog, en bouwen bruggen met de Belgische...

Welzijn
Intercultureel bemiddelaar Espérance Nyirantereye

Interculturele bemiddeling helpt de communicatie verbeteren tussen hulpverleners en patiënten uit etnisch-culturele minderheden en hun familie.

Welzijn
verzorgster rusthuis

Kotosa brengt een universele boodschap over diversiteit en zorg in de 21ste eeuw.

Welzijn
Cover cahier

Wat betekent het om zorg te krijgen in een totaal andere context dan waar je ooit geboren en getogen bent?

Welzijn
foto cahiers

Onze reeks cahiers maakt de vernieuwing-op-het-terrein mee zichtbaar.

Welzijn
Wonen
Zorg