Coöperatief wonen maakt het mogelijk betaalbaar wonen te garanderen

Op de tweede inspiratiedag coöperatief wonen daagden 50 deelnemers op, voor alweer een boeiende dag over het coöperatief woonmodel, met deze keer aandacht voor de financiële aspecten, in bijzonder de betaalbaarheid, eigen aan het model.

Ter introductie van deze dag las Karel Lootens (Wooncoop) enkele fictieve krantenkoppen voor die we hopelijk binnen enkele jaren als waar mogen lezen, uit de weekendeditie van onze trouwe krant. De wooncoöperatie is ondertussen gemeengoed geworden en de overheid heeft ogen en oren voor wat ooit een randverschijnsel was. Dat hebben we alvast onthouden van deze ludieke doch oprechte opwarmer.

De dag begon met een uiteenzetting door Jan Denoo (Endeavour) waarbij vooral aandacht was voor de karakteristieken van het coöperatief model. Coöperaties zijn niet nieuw, maar het verdient een korte opfrissing om de uitgangspunten keer op keer scherp te stellen. In het kader van een wooncoöperatie moet het duidelijk zijn dat de bewoner/coöperant meerdere facetten kent. Ten eerste is hij aandeelhouder en zodoende mede-eigenaar van zijn coöperatie. Ten tweede is hij bewoner in een project van zijn coöperatie en geniet hij een woonrecht. Ten derde heeft hij mede-zeggenschap in het beheer van die coöperatie. Kortom, de coöperant-bewoner verenigt de goede eigenschappen van zowel een koper als een huurder, maar draagt niet de lasten hiervan in evenredige mate.

De coöperant-bewoner verenigt de goede eigenschappen van zowel een koper als een huurder, maar draagt niet de lasten hiervan in evenredige mate

Goede voorbeelden vinden we helaas nog te weinig in eigen land, maar dankzij de CERA Coop-tour naar Zürich (het mekka) afgelopen september, werd het meteen duidelijk dat dit model ondertussen zijn verdiensten ruimschoots heeft aangetoond. Ongeveer 25% van de woningen in Zürich horen toe aan één of meerdere coöperaties. In Duitsland, Oostenrijk en Noorwegen is het model eveneens goed ingeburgerd. Coöperatief wonen maakt het mogelijk op langere termijn betaalbaar wonen te garanderen. Bovendien maakt het aangepast wonen en zodoende woonmobiliteit concreet mogelijk. Hierdoor dragen alle bewoners van de wooncoöperatie bij tot het optimaal benutten van de beschikbare woningen. En wooncoöperaties doen meer dan enkel woningen aanbieden; in sommige voorbeelden bieden ze tevens ruimte voor sociale projecten, diensten en handel.

Luk Jonckheere (Samenhuizen vzw) maakte een stand van zaken op in België. Echte coöperatieve woonprojecten zijn eerder beperkt, maar sommige cohousingprojecten integreren het model in de marge. Momenteel zijn enkel het Abtshof (Borlo), Wooncoop (Gent, Brugge ...) en Oak Tree Project echt bezig met het model te implementeren in Vlaanderen (en Brussel).

Twee concrete voorbeelden lichten hun model uitvoerig toe. Oak Tree Projects wil in cohousingprojecten één of meerdere woningen verwerven om die vervolgens te laten bewonen door personen met een beperking. Bij hen is de drijfveer inclusie. Niet meer zoals voorheen allemaal samen in een instelling wonen, maar geïntegreerd tussen gewone mensen in de gemeenschap. Wooncoop gaat nog een stap verder en richt zich tot autonome projecten waarbij de coöperatie het project beheert en alle bewoners coöperanten worden. Ondertussen hebben ze al drie operationele projecten in Gent en staan er nog acht in de steigers, waaronder een aantal cohousingprojecten (in Brugge, Herentals, Hasselt ...). Wat beide coöperatieven gemeen hebben, is dat ze wonen aan kostprijs promoten. En daarmee was meteen de aanzet gegeven voor het vervolg na de middagpauze.

In de namiddag werden aan drie gesprekstafels antwoorden geformuleerd op vragen zoals: waarom kiezen voor een wooncoöperatie, hoe financieren van de start en beheer van wooncoöperatie en hoe betaalbaarheid realiseren? Meer info kan u nalezen op de website van Coopkracht.

Presentaties van de dag vindt u hier: https://cooperatiefvlaanderen.be/evenement/inspiratiedag-cooperatief-wonen