“Hiervoor werken we in stapjes”, vertelde De Groote. “Formuleer de gewenste effecten. Splits ze op van lange termijn naar kleine stappen. Hierbij ga je van praktijk over effecten naar impact. Blijft echter niet te veel stilstaan bij de vraag of het wel het effect is van een eigen actie. Definieer daarentegen korte termijn successen, streef die na en maak ze zichtbaar. Je kan als project ook niet alles onder controle hebben, er zijn hoe dan ook invloeden van buiten af. Hoe langer de termijn, hoe groter de kans dat deze impact hebben op het traject.”
Definieer korte termijn successen, streef die na en maak ze zichtbaar
Daarom had De Groote de volgende raad: “Begin er aan! Werk veranderingsgericht, ontwikkel activiteiten met effecten op korte termijn. Begin klein en wacht niet om de kleine stappen al zichtbaar te maken. Benoem wat over een half jaar een succes zou zijn en maak dit zichtbaar, wacht niet op het ‘grote plaatje’ want dit komt er niet.”
Wat doe je dan met een impactanalyse? Ten eerste kan je er uit leren. Daarnaast kan je er over communiceren. Het dient eveneens als een kompas, niet enkel als bijsturing voor je project, maar eveneens voor de missie en doelen. Tenslotte levert het je een verantwoording voor wat je doet. Je kan tonen dat je doelstellingen bereikt zijn.
De Groote merkte dat er binnen de overheid naar de organisaties toe een verschuiving merkbaar is die gaat van output gerichte, kwantitatieve indicatoren naar een meer impactgerichte verantwoording. “Daar moeten we als sector op anticiperen.”
Er zijn echter een aantal risico’s en valkuilen bij het impactgericht werken. “Maak je impactambities niet te groot en niet te ver. Werk naar korte termijn successen en concrete effecten. Heb oog voor wat werkt én wat niet werkt. Ook de ‘one size-fits all’ formule opdringen, werkt niet. En ga niet onnodig op zoek naar meetcriteria, gebruik wat je hebt.”
Een leertraject met casestudies
Vervolgens inspireerde Riet Steel van SAM steunpunt Mens en Samenleving vzw de toehoorders. Ze werkte reeds met impactevaluatie tijdens een traject met Samenlevingsopbouw, eerst in innovatieve woonprojecten in Brussel, Antwerpen en Gent en nu ook in andere projecten verspreid over Vlaanderen. Steel deelt vanuit haar ervaring met de leerprocessen, de successen en moeilijkheden bij het evalueren van impact op micro- als op macroniveau.