Een blik op de buurt

Alles in de buurt?

Jouw organisatie screenen in de buurt? Of de buurt screenen voor je organisatie?

Niets fijners dan alle registers te mogen open trekken. In een kleine organisatie kan je flexibel handelen en toekomstgericht schakelen. In een grote organisatie met stevige inbedding in de wijk oog je waarschijnlijk aanzien en respect. Kent de buurt je voldoende? Weet elke buurtbewoner waarvoor ze bij jou terecht kunnen? En kennen al jullie medewerkers de buurt voldoende? Kennen jullie andere organisaties en zijn alle mogelijke synergieën blootgelegd?

Met onderstaande stappenplan verbreed je je blik op de buurt, verken je de omgeving, leer je uit onverwachte hoek. Neem deze oefening als verrijking voor je een teamdag of bestuursvergadering. Kijken met een onbevangen blik naar je organisatie en de omgeving geeft zuurstof aan je mensen, je werking, je cliënten,... Het geeft kansen tot groei en het opmaken van creatieve duurzame toekomstplannen.

Stappenplan: Een blik op de buurt.

Met ‘Een blik op de buurt’ breng je factoren in kaart waar je geen invloed op hebt, maar die wel een belangrijke rol spelen voor je organisatie en werking. De omgeving blijft veranderen. Door deze in kaart te brengen, blijf je in staat proactief in te spelen en nieuwe kansen te zien en te benutten. Interactie met je buurt is een continu proces als je wijk- en buurtgericht wil werken. Zelfs zonder (energie-)renovatieplannen kan dit een leerrijke oefening zijn.

Dit stappenplan bevat 5 onderdelen. Als je deze doorloopt, krijg je een goed overzicht op verschillende aspecten die de positie van je organisatie in de wijk, het stadsdeel of de gemeente/stad bepalen.

Elke stap kan afzonderlijk gemaakt worden. Eventueel als opwarmer op een teamvergadering. We raden deze ofeningen aan alvorens energie-investeringen of renovatie aan te vatten. Het Brusselse patrimonium scoort slecht op energieverbruik. Willen we toekomstgericht plannen moeten we breed en creatief durven denken over eigen infrastructuur. We willen het taboe doorbreken dat verhuizen naar een andere wijk, samensmelten met een andere organisaties in de buurt, kiezen voor multifunctionele infrastructuur, ed. misschien een betere oplossing kan zijn dan een eigen verouderd pand te renoveren. Transitie is een proces. Alle spelers meenemen vraagt tijd. Eraan beginnen dat doe je best NU.

STAP 1:

In Stap 1 Kijkwijzer voor een zorgzame en toegankelijke buurt wandel je (virtueel) door je wijk en kijk je rond wat er allemaal voorhanden is. In een zorgzame en toegankelijke buurt zijn alle voorzieningen aanwezig die nodig zijn om er comfortabel te leven. Naast gezonde woningen en een groene ruimte in de nabijheid, zijn er voldoende diensten, winkels en voorzieningen, gelegenheden voor ontmoeting, sport en sociaal contact, (muziek-)scholen op wandelafstand. Openbaar vervoer en traag verkeer met aandacht voor zwakkere weggebruikers zijn essentieel.

Om een zicht te krijgen op de drempels die er (voor je doelgroep) in deze wijk kunnen zijn kan je deze lijst doorlopen. Het is een eerste eenvoudige oefening om mee aan de slag te gaan. Het kan ook een aanleiding geven om met andere organisaties in de buurt in gesprek te gaan, een aanvraag voor verbetering te doen bij de gemeente, nieuwe noden te ontdekken …

TIP:

Je kan bijkomend een grote afdruk van je omgeving maken (mappy, googlemaps, Sociale kaart Brussel …) en de volgende functies: winkels, functionele winkels, zorg, welzijn, horeca, sociaal en sportief, gezondheid … uit de kijkwijzer met een gekleurde stip aanbrengen op de kaart. Deze oefening visualiseert je omgeving. Doe dit met (enkele) mensen van je team samen. En bespreek meteen het resultaat. Zijn alle diensten voor jullie doelgroep op 15-minuten wandelafstand aanwezig? (15 minuten doorstappen = 1 km)

STAP 2

Door deze Stap 2 Kritische zelfbevraging krijg je meer inzicht over hoe je als organisatie in de buurt wordt gezien en ervaren. Een duidelijk beeld geeft je de mogelijkheid om scherper te analyseren en je te positioneren ten aanzien van de buitenwereld. Daarmee kun je gerichtere acties uitzetten om je doelen beter te bereiken. Ga dus voor jezelf na of je goed in kaart hebt hoe je als organisatie in de omgeving wordt gezien en gezien wil worden.

STAP 3

In Stap 3 ga je “Aan de slag met “Buurtgerichte zorg”. Dit organisatiemodel biedt aan iedereen in de buurt of wijk geïntegreerde hulp, zorg en ondersteuning op maat. Buurtgerichte zorg is een strategie om inclusieve en zorgzame buurten te ontwikkelen. Dit als belangrijk onderdeel van “duurzame buurten” waarbij alle diensten in de omgeving op 15-minuten wandelen aanwezig zijn.

Buurtgerichte zorg is meer dan enkel zorg, maar focust op zorg voor elkaar. Met dit onderdeel graaf je dus nog een beetje dieper aan de fundamenten van jouw organisatie én analyseer je nog beter de rol die jouw organisatie in deze buurt opneemt of kan opnemen.

Je kan ervoor kiezen enkel deze oefening te maken. Stap 1 en 2 zitten deels vervat in dit model.

In het VVSG-cahier “Aan de slag met buurtgerichte zorg ”worden 8 functies van buurtzorgregie geformuleerd. Deze zijn een handig hulpmiddel om de eigen praktijk van de buurtgerichte zorg verder uit te diepen. In Cahier 10 als titel ‘Buurtgerichte zorg’ van het Kenniscentrum WWZ vind je meer achtergrondinformatie en maak je kennis met organisaties die deze analyse reeds maakten.

TIP:

Het "Cahier 10 “Buurtgerichte zorg.” september 2019 pleiten we voor krachtenbundeling. Een krachtenbundeling lijkt ons essentieel om ‘actief zorgzame buurten’ te ontwikkelen.
Buurtgerichte zorg is een organisatiemodel om aan iedereen in een buurt passende hulp en zorg aan te bieden. Want de buurt is de uitgelezen plek voor de organisatie van nabije zorg en ondersteuning. Visie en werkpraktijken hierover krijgen vorm, en het beleid heeft opnieuw meer aandacht voor een buurtgerichte benadering in welzijn en zorg.
Dit cahier is de voorlopige synthese van visie, praktijken en projecten buurtgerichte zorg in Brussel. De acht functies van buurtgerichte zorg worden getoetst aan de praktijk van enkele inspirerende projecten zen drie initiatieven.
https://www.kenniscentrumwwz.be/cahier-buurtgerichte-zorg
https://www.kenniscentrumwwz.be/aan-de-slag-met-buurtgerichte-zorg

STAP 4

Vervolgens kan je in Stap 4 Besluiten en beslissen over gaan tot een echt actieplan. In bijgevoegd eenvoudig format kan je alle bovenstaande stappen samenvatten. Op deze manier heb je meteen een overzichtelijk document waarmee je beslissingen kan staven en actie kan ondernemen, in gesprek kan gaan met je bestuur en/of de gemeente...en knopen kan doorhakken.

Samengevat komt het hierop neer:

wat betekent de gemaakte analyse over buurtgerichte zorg voor jouw werking én voor jouw infrastructuur?
Zit je nog op de juiste plek in de stad/wijk en zijn er alternatieven?
Voldoet jouw infrastructuur aan de verwachtingen van de buurtanalyse?
Wat wil je graag veranderen en zijn er opties om met de buurt in gesprek te gaan, samenwerkingen aan te gaan?
Welke aanpassingen moeten er in ons gebouw gebeuren, welke zijn belangrijk en prioritair?

TIP:

Alvorens tot een energiescan over te gaan, subsidies aan te vragen en energierenovaties op te starten ben je best zeker over de inbedding in de buurt van jouw organisatie. Indien jouw organisatie ook elders hetzelfde werk kan doen, het gebouw hopeloos verouder is, de eigen middelen te beperkt zijn... kan een delocalisering misschien een beter antwoord bieden voor jouw werking. Nadenken én dromen over de infrastructuur die optimaal is voor jouw werking helpt de juiste keuzes te maken.

STAP 5

Stap 5 Kies het energierenovatieplan dat bij jouw organisatie past.

Met de bovenstaande stappen willen we je helpen nadenken of jouw organisatie wel degelijk op de juiste plek zit. Om de klimaatdoelstellingen te bereiken worden de energierenovaties aan de Brusselse gebouwen binnen afzienbare tijd verplicht. De beschikbare energierenovatiesubsidies voor de sector vanuit Vlaanderen worden amper door de Brusselse welzijnssector aangevraagd.

Het Brussels Gewest stimuleert eveneens de Brusselse sector met energierenovatie subsidies via BRUXEO. Met dit plan willen we iedereen een stevige duw in de rug geven en daar waar nodig extra begeleiding op maat aanbieden.

Indien je graag door het Kenniscentrum wordt geholpen kan je dit formulier invullen. Met deze technische fiche kunnen we samen aan de slag gaan om een eerste advies op maat voor je organisatie uit te werken.

Naast de overheidsinstanties BRUXEO, VIPA en VEB zijn er op de markt verschillende commerciële spelers actief. Door het bos de bomen nog zien is voor de sector die gefocust is op zijn doelpubliek geen evidentie.

Het Kenniscentrum Welzijn Wonen Zorg kan je begeleiden de juiste keuze, voor zowel kleine als grote (energie-)renovatiewerken, te maken. Bovendien bepaalt de juiste volgorde van de energiewerken de mogelijkheid om het energiepeil later verder te optimaliseren. Het fenomeen ‘lock-inn’ moet worden vermeden. Zo isoleer je bijvoorbeeld eerst grondig je dak alvorens zonnepanelen te leggen.

Onderstaande organisaties bieden een (gratis) energiescan aan voor de Brusselse Welzijnsorganisaties. In de energiescan worden de prioriteiten helder. Een groot deel van de ingrepen worden door de subsidies voor de non-profit gratis of op korte en middellange termijn terug verdient via de energiefactuur.

BRUXEO:

Voor wie?

De Energy Advisors van Bruxeo bieden expertise en ervaring aan Brusselse socialprofit (non-profit) ondernemingen aan die energie willen besparen en/of willen investeren in duurzame energieproductie. Met onze steun kunt u budgettaire marges vrijmaken voor de sociale en economische ontwikkeling van uw onderneming, terwijl het milieu behouden blijft. Deze diensten worden gesteund door Leefmilieu Brussel in het kader van de Energie Pack en in partnerschap met ICEDD vzw.

Hoe maak ik de juiste keuze?

Je kan de infosessies volgen die BRUXEO op regelmatige tijden organiseert of de presentatie op onze studiedag van 6 oktober '20 doorlopen. BRUXEO werkt samen met VIPA en VEB. Ze verfijnen gezamenlijk de energiescan zodat de dienstverlening kwalitatief overal hetzelfde is.

De subsidies van Brussel kunnen samen gaan met subsidies vanuit Vlaanderen. Als erkende welzijnsorganisatie door Vlaanderen in Brussel kan je dus op beide subsidiepotten intekenen.

Hoe intekenen?

Hier teken je in voor een bezoek van een energie-expert aan je gebouw.

VIPA:

Voor wie?

VIPA en het Vlaams EnergieBedrijf (VEB) bundelen hun krachten om voorzieningen in de welzijns- en zorgsector energie-efficiënter te maken. VIPA voorziet een gratis energiescan op maat. Ervaren energiespecialisten bekijken daarbij hoe gebouwen energie-efficiënter kunnen worden. De energiescan is volledig gratis voor voorzieningen die alle maatregelen uitvoeren die zichzelf binnen de vijf jaar terugverdienen.

Sinds oktober 2018 verdeelt VIPA subsidies voor voorzieningen die na hun energiescan energiebesparende maatregelen willen treffen. Daarbij focust VIPA zoveel mogelijk op CO2-vermindering. Hoe eerder u een energiescan aanvraagt, hoe meer kans u maakt op klimaatsubsidies, want de middelen in het klimaatfonds zijn beperkt.

Hoe maak ik de juiste keuze?

Enkel erkende organisaties, kijk hier of je in de lijst staat, kunnen beroep doen op VIPA subdisies en begeleiding. De energiescan van VIPA is grondig en uitgebreid. De scan is gratis op voorwaarde dat je enkele maatregelen uitvoert. Dwz dat je een (klein) budget ter beschikking moet hebben voor de maatregelen die je op 5 jaar met energiebesparing terug verdient. Anderzijds dekken de subsidies soms volledig of gedeeltelijk de investering.

Hoe intekenen?

Hier kan je intekenen op de VIPA energiescan.

VEB

Voor wie?

Het VEB of Vlaams Energie Bedrijf wil samen met jou de klimaatdoelstellingen voor de publieke sector overtreffen door efficiënt energiebeheer. Hun specialisten helpen je met de planning, uitvoering en opvolging van al je projecten rond energiebesparing en hernieuwbare energie. Bovendien leveren ze 100% groene stroom.

Hoe maak ik de juiste keuze?

Voor de Brusselse Welzijnssector werkt VEB samen met BRUXEO en VIPA. Je kan er natuurlijk altijd voor kiezen om rechtsreeks bij VEB aan te kloppen.

Hoe intekenen?

Via de website van VEB kan je intekenen in dit programma. Maar gezien zij samen werken met VIPA en BRUXEO zaden we je aan eerste bovengenoemde pistes te bekijken..

Contact

Veerle Leroy

veerle.leroy@kenniscentrumwwz.be

02 413 01 59

Veerle zet zich gedreven in voor een betere kennis van de SDGs –de 17 duurzame ontwikkelingsdoelstellingen van de Verenigde Naties- Agenda 2030 met de slogan 'To leave no one behind'. Zij begeleidt, zowel het Kenniscentrum WWZ als de bredere Brusselse Welzijnssector, bij de implementatie van de SDGs. Daarbij staat het verkleinen van de kloof tussen kwetsbare Brusselaars en het recht op een duurzaam leven voor iedereen centraal.

Downloads