Internationale dag voor personen met een handicap: Stappen naar inclusie

In 1992 heeft de Algemene vergadering van de VN besloten dat 3 december voortaan jaarlijks tot de Internationale Dag voor Personen met een Handicap wordt uitgeroepen. “Personen met een beperking zijn burgers die op voet van gelijkwaardigheid moeten behandeld worden.” Zo staat het in het VN-verdrag over de rechten van personen met een handicap. Zij moeten optimale kansen krijgen om deel te nemen aan het maatschappelijk leven. Dat houdt in dat mensen met een beperking, net als iedere burger, ook een beroep moeten kunnen doen op alle vormen van hulpverlening in de samenleving. De kernwoorden daarbij zijn ‘inclusie’ en ‘participatie’. “Zo gewoon waar mogelijk, uitzonderlijk afzonderlijk waar het moet”, is een veelgehoorde slagzin.

In realiteit botsen personen met een handicap nog veel op zichtbare en onzichtbare drempels die hen bellemmeren in hun deelname aan de maatschappij. Het Kenniscentrum WWZ maakt werk van het verlagen van deze drempels om personen met een beperking zo optimaal mogelijk te laten deelnemen aan het maatschappelijk leven. Graag geven we jullie wat inspirerend leesvoer mee.

Voor de bewoners met een beperking is het een verademing om niet altijd ‘patiënt’ te moeten zijn

Samenhuizen is een gemeenschappelijk woon- en zorgproject in hartje Brussel. Er wonen zeventien mensen in acht appartementen en vier studio’s. Naast enkele jongeren en senioren, wonen er ook volwassenen met een geheugenstoornis, een verstandelijke beperking of een psychiatrische problematiek. Alle bewoners zijn blij om samen met anderen te kunnen wonen. Voor de bewoners met een beperking is het een verademing om niet altijd ‘patiënt’ te moeten zijn. Mits voldoende begeleiding kan dit in Samenhuizen.

Veel hulpverleners geven aan dat het soms lang duurt voor ze bij iemand een beperking opmerken. Na een aantal contacten stellen ze vast dat de persoon die ze willen helpen anders reageert of niet naar hen lijkt te luisteren. Veel mensen met een verstandelijke beperking, autismespectrumstoornis of een niet-aangeboren hersenletsel hebben geleerd om hun beperking te camoufleren of te compenseren. Zij beschouwen zichzelf niet als iemand met een handicap en willen ook niet in dat hokje worden gestoken. Wanneer zij in de hulpverlening terecht komen, is dat aanvankelijk zelden omwille van hun beperking. Op het eerste gezicht gaat hun probleem of hun hulpvraag over hun huishouden niet kunnen beredderen, geen werk vinden of kunnen behouden, hun papierwerk niet gedaan krijgen, moeilijk relaties kunnen aanknopen of onderhouden, hun budget niet kunnen beheren, enzovoort. Dat daaronder een beperking schuilt, wordt pas later duidelijk. In onze Cahier ‘hoe herken ik een handicap’ willen we hulpverleners handvaten geven om personen met een onzichtbare handicap (verstandelijke beperking, niet-aangeboren hersenletsel en autismespectrumstoornis) beter te begrijpen en ondersteunen.

Velen beschouwen zichzelf niet als iemand met een handicap en willen ook niet in dat hokje worden gestoken

Het Buitengewoon Brussels (Overleg) is een overlegorgaan waarin Groep INTRO Brusselse vrijetijdsorganisaties en andere partners samen brengt om werk te maken van een inclusief vrijetijdsaanbod. Netwerking en overleg staan centraal, maar er wordt ook ingezet op gezamenlijke acties. Een medewerker van het Kenniscentrum WWZ maakt deel uit van dit overlegorgaan. Samen hebben we met de betrokken partners een visietekst ‘stappen naar inclusie’ geschreven. Hiermee wilt het overleg organisaties stimuleren en ondersteunen om hun werking, aanbod inclusiever te maken.