Dit artikel werd gepubliceerd in het cahier 'Brusselse wegwijzer in welzijn en zorg' in april 2021. Je kan het hele cahier hier bestellen of downloaden. Het cahier is ook beschikbaar in het Frans. Bij het cahier hoort een overzichtsposter van alle diensten in welzijn en zorg, geordend per overheid.
Download het cahier Bestel het cahier
Het Brussels Hoofdstedelijk Gewest is erg verschillend van de andere gewesten. Het is een verstedelijkte regio die multicultureel en sociaal heterogeen is, die groeit en verjongt, en die institutioneel erg complex is. Enkele cijfers tonen de impact daarvan op de gezondheids- en welzijnssector in Brussel.
Brussel grootstad
-
Op 1 januari 2019 telde het Brussels Gewest 1.208.542 inwoners die in het Rijksregister zijn ingeschreven. Hoeveel mensen zonder wettelijk statuut op het grondgebied verblijven, is niet geweten. Wellicht gaat het om ongeveer 100.000 mensen en men spreekt daarom wel eens over de ‘20ste gemeente’ van Brussel.
-
Het Brussels Gewest is 162,4 km² groot en kent met 7.441 inwoners per km² een hoge bevolkingsdichtheid. In Sint-Joost-Ten-Node wonen 23.324 bewoners per km2, in Sint-Gillis 19.892, in Koekelberg 18.515. Een aantal rijkere gemeenten zijn veel minder dicht bevolkt: Oudergem telt 3.791 bewoners per km2, Ukkel 3.631 en Watermaal-Bosvoorde 1.941.
-
De bevolkingsdichtheid heeft directe gevolgen voor de rust in de omgeving, het groen in de buurt, en of veel huizen een tuin hebben. Een op vijf Brusselaars heeft onvoldoende toegang tot openbare groene ruimte. Die omgevingsfactoren hebben een grote invloed op de fysieke en geestelijke gezondheid van de bewoners.
-
Brussel is een levendige, drukke stad. Er zijn veel handels- en horecazaken en culturele activiteiten, en elke dag komen 350.000 pendelaars uit Vlaanderen of Wallonië in Brussel werken – ongeveer evenveel als werkende Brusselaars. Veel inwoners ervaren het drukke verkeer, de luchtvervuiling, het rumoer en het lawaai in de stad als overlast. In de nationale gezondheidsenquête van 2013 gaf 26,5 procent van de Brusselaars aan dat het verkeer in hun buurt een ernstig probleem is, 25 procent dat ze thuis last hebben van verkeerslawaai, en 18,5 procent van het lawaai in hun buurt. Deze percentages liggen een stuk hoger dan het landelijk gemiddelde.
Brussel multiculturele stad
Na Dubai is Brussel de meest diverse stad ter wereld. Aanbieders van gezondheids- en welzijnszorg worden dagelijks geconfronteerd met een grote mix aan nationaliteiten, talen en culturen.
-
Brussel telt veel internationale instellingen en
-
bedrijven met buitenlandse werknemers. De stad trekt ook veel migranten en vluchtelingen aan die hun land van herkomst verlaten op zoek naar een betere toekomst.
-
Meer dan één op drie Brusselaars (35%) heeft niet de Belgische nationaliteit.
-
Bij 53 procent van de Brusselse bevallingen in 2017 had de moeder niet de Belgische nationaliteit.